München Reiservaringen en tips

München de hoofdstad van de regio Beieren. De derde grote stad van Duitsland. Een bijnaam van de stad is “De meest noordelijkste stad van Italië”. Ontdek het prachtige en heerlijke München.

Zodra het weer het maar even toelaat zijn de inwoners van de stad buiten te vinden. In een park, op een terras of in een van de biergartens. Het geeft de stad dat levendige gevoel. Ik heb er slechts 4 maanden gewoond en was er eens op een lange stedentrip. München is een heerlijke stad. De stad voelt eerder als een groot dorp.

Wat kan je doen in München?

In en rond het centrum:

• Marienplatz. Het hart van de stad. Dankt de naam aan het gouden beeld van Maria. Volgens de geschiedenis is het beeld er uit respect voor Maria. Mensen hebben tot Maria gebeden om de pest te stoppen en het bidden werkte.
• Het meest in het oog springt het prachtige nieuwe stadhuis, Rathaus. Het stadhuis is gebouwd in 1903 in gotische stijl waardoor het ouder lijkt dan het is. Je kan de toren van het stadhuis op voor een uitzicht over de stad. Om 11.00 uur, 12.00 uur en 17.00 uur gaat het carrousel, de klokkentoren, muziek maken en dansen. Er worden 4 korte verhalen over de geschiedenis van München uitgebeeld. Aan de buitenzijde van het stadhuis zijn veel standbeelden van leden van de Beierse koninklijke familie.
• In de linkerhoek van het stadhuis is een beeld van “de draak van München”.
• Prachtig en fotogeniek is de bibliotheek vooral van binnen. Een van de mooiste van de wereld.
• Daarnaast is aan de rechterkant van het plein het oude stadhuis dat er nieuwer uitziet dan het nieuwe stadhuis. Het doet nu dienst als een speelgoedmuseum (je mag er alleen kijken niets aanraken).
• Naast de entree is een replica beeld van Julia van Romeo en Julia. Raak haar linkerborst aan het zal je geluk brengen in je liefdesleven. Het werkt alleen voor vrouwen.
• Op het plein is een visfontein ter herinnering dat het vroeger een marktplaats was. In de aanloop naar kerst is hier een grote Kerstmarkt.
• Aan de overzijde van de fontein, loop nog iets naar achteren tot ongeveer bij de bakker, dat is de plek voor de foto van het stadhuis met de Frauenkirche erop. De foto van de Landmark van München.

Veel is op loopafstand in München

• Naar mijn mening heb je het beste uitzicht over de stad en de omgeving vanaf de “Alter Peter”. De torennaam van de Peterskirche. De oudste kerk van München en slechts een straat achter het Marienplatz. Het is 306 treden naar het platform op 56 meter boven de stad. Vanaf de toren (omgeven door gaas) heb je het beste uitzicht over de stad en de omliggende bergen. Ga ook de kerk in die is ook zeker de moeite waard. Barok en met vele gouden beelden. Bewonder ook het beschilderde plafond. In een van de nissen aan de linkerzijde ligt een van de duurste skeletten van de wereld. Het skelet is rijkelijk versierd met sieraden en juwelen. Het skelet is van een vrouw en zij is de beschermheilige van de vrijgezelle vrouwen.
• Viktualienmarkt. Op dit plein verkopen ze sinds 1807 allerlei soorten etenswaren op 22.000 m2. De kwaliteit van de producten is hoog. Echt een aanrader om hier te lopen, te kijken, te proeven en iets te drinken. Er is een biertuin, biergarten onder de oude kastanjebomen. Een deel is voor zelfbediening. Daar moet je dus bier kopen bij de kelner en mag jij je eigen meegebrachte eten nuttigen. De “maibaum “, een traditionele houten paal met afbeeldingen, die laat zien wat je in de stad kunt kopen. Op het plein zijn veel plekken waar je kan zitten of aan een statafel iets kan drinken en eten. Vele mensen hebben hier hun werkborrel. The place to be.

Odeonplatz

Een plein met de grote eregalerij voor generaals. Twee grote, niet identieke, leeuwen bewaken de grote trap. Vanaf de galerij kijk je een heel stuk de lange, brede Ludwigstrasse in. In de verte zie je de Siegestor. Op het plein wordt geregeld evenementen georganiseerd en met toestemming gedemonstreerd.

Bezoek de Theatinekerk. Een gele laat barokke kerk met twee hoge torens. Tevens een prachtige kerk van binnen met hoge plafonds die rijk gedecoreerd zijn. Om de hoek, aan de Ludwigstrasse, is het geboortehuis van Keizerin Elisabeth meer bekend als Sissi. Het enige wat er te zien is de plaquette.

Frauenkirche. Met 2 groene torens van 98 meter in de vorm van een ui. De kathedraal van de stad. Ga naar binnen om een voetafdruk van de duivel te zien. De legende gaat dat de bouw van de kerk erg tegenzat. Het stortte tijdens de bouw meerdere keren in. De duivel heeft toen zijn hulp aangeboden. Zijn voorwaarde was dat er geen ramen in de kerk mochten komen. Zodra je de kerk inloopt kom je in een voorportaal zonder ramen. Loop je de kerk in dan pas zie je de hoge ramen. De duivel was zo woedend over het bedrog dat hij boos op de vloer stampte. De voetafdruk is nog steeds te zien. Een van de torens is toegankelijk.

Aan het Odeonsplatz ligt ook de residenz en zijn hofgarten. De Residens was het stadspaleis van de koninklijke familie. Een deel van het paleis is nu een museum. Opgedeeld in meerdere musea. Er is een apart deel alleen voor de schatkamer. Samen zijn er 130 zalen te bezoeken. Je kan een voordelig combinatieticket kopen.

Onder de boog naast de residenz loop je de hofgarten in. De tuin van het koninklijke paleis. Nu een mooi park met prachtige bomenlanen en bloemenperken. De Diana tempel (de godin van de jacht) springt in het oog. Soms spelen hier muzikanten en dansen er mensen. In de linkerhoek is een groot terras bij mooi weer. Onder de bogenpassage zijn winkels en galerijen. In dit deel van het park wordt er dagelijks door veel mensen jeu de boules gespeeld.

Loop door naar het einde van de tuin daar is een prachtig gebouw, de Bayerische staatskanzlei. Een stadskantoor van de regio Beieren. Links is het museum ” Haus der Kunst”. Loop door de voetgangerstunnel en je bent in de Engelse tuin. 

Een van de grooste parken ter wereld is in München

De Engelse tuin/ Englischer garten

De groene long van de stad. Met 375 hectare is het een van de grootste parken ter wereld. De bewoners van de stad, studenten en ook zeker toeristen komen naar het park om te genieten van het mooie weer en de natuur. Er zijn zoveel verschillende delen soms heb je het gevoel in een bos te wandelen.

De Eisbach rivier is, evenals het park, kunstmatig aangelegd. Aan het begin is de Eisbachwelle. Een walhalla voor surfers. Ja je kan surfen in de stad. Eigenlijk was het een constructiefout waardoor de golf ontstond. Op aandringen van velen is het zo gelaten. Waar? Bij de brug aan de Prinzregentenstrasse aan het begin van het park. Het trekt veel surfers en kijkers.

Iets verderop stroomafwaarts is een kleinere golf. De oefengolf. Vooral met warm weer zie je mensen zich laten meedrijven in de Eisbach. Zelf heb ik het ook gedaan toen de mussen van het dak vielen. Zeer aan te raden om met iemand mee te gaan die het al eerder gedaan heeft. Er zit een sterke stroming in het water en het is ook altijd behoorlijk koud. Tevens zal je bij de oefengolf moeten “wachten” op je beurt zodat je geen surfplank tegen je hoofd krijgt. Onderweg zijn er ook slechts een paar punten waar je weer het water uit kan. Anders beland je onder de gebouwen.

De Engelse tuin in München biedt zoveel moois

• Ga pootjebaden in het water of picknick op het gras. Je zult er mensen verschillende sporten zien beoefenen. Op sommige plekken is naakt recreëren toegestaan.
• In het park is een grote biertuin bij de Chinesischer turm, de Chinese toren. Een houten pagode van 25 meter hoog. Al gebouwd in 1790 en vaak herbouwd. Het is een van de grootse biertuinen van de stad. Altijd gezellig druk en ook zeer populair bij stadsbewoners en studenten. Er zijn zelfbedieningsloketten voor een hapje en een drankje.
• In het park is ook een speeltuin en een water Kleinhesselloher See. Het aanliggende restaurant heeft een heerlijk terras aan de waterkant.
• Op een kunstmatige aangelegde heuvel in het park staat Monopteros. Een Griekse siertempel. Een kleine klim voor een mooi uitzicht over het zuidelijke deel van het park en de torens van de stad.

Zie de surfers op de Eisbachwelle in München.

De middeleeuwse stadsmuur van München had vier belangrijke poorten

• Er zijn nog drie poorten overgebleven. Isator, Karlstor en Sendlinger Tor.
• De Isator was eerder een fort ter verdediging van de stad dan alleen een poort. Tegenwoordig is er museum Valentin Karlstadt gevestigd.
• Nabij Sendlingertor is de kleine en mooie Asamkerk (officiële naam Sint Johannses Nepomukkerk). Een zeer rijkelijke gedecoreerd kerk in Rococo en barokstijl met veel bladgoud. De gebroeders Asam wilden eigenlijk een privékapel bouwen. Nu is het van binnen de mooiste kerk van München. Ik kon alleen door een ijzeren hek de kerk zien en dat was al zeker de moeite waard.
• Karlsplatz (Stachus) met de Karlstor. Het beginpunt van de voetgangerszone van het centrum. Een groot halfrondplein met een fontein. Het grote verkeersknooppunt voor openbaarvervoer en taxi’s. Onder de grond is een compleet winkelcentrum.
• Bayrische Staatsoper. München heeft een mooi operagebouw (om de hoek van residenz) waar vele voorstellingen worden opgevoerd. Het plein voor het operagebouw is favoriet bij locals. Er zijn vele stenen banken die in de zomer in de schaduw van het gebouw staan. Vele locals gaan hier op een bankje lezen, lunchen en afspreken.

Musea in München

Meer dan 80 musea zijn er in de stad. Op zondag vragen sommigen musea een lager bedrag aan entree. Een paar mogelijkheden zijn:

• Drie Pinakotheken musea. De oude, de nieuwe en de moderne. Ze liggen allen rond hetzelfde plein. Allen hebben zij kunst uit een bepaalde periode. De Alte Pinakothek is het grootste van de drie met een omvangrijke collectie schilderijen van oude meesters. Glyptothek. Het gebouw is in Griekse stijl neoklassiek. Het heeft vooral veel oude beelden uit Griekse en Romeinse tijden met goede beschrijvingen.
• Het Duitse museum behoort tot de belangrijkste technische en natuurwetenschappelijke musea ter wereld met ongeveer 55.000 m² Het heeft waardevolle technische en natuurwetenschappelijke originele stukken. Het doel is sinds de opening zo’n honderd jaar geleden is onveranderd gebleven: Wetenschap toegankelijk maken voor een breed publiek. In dit museum mag je alles aanraken. Loop een nagebouwde mijn in, het begaanbare model van een menselijke cel, het Thalkirchner-orgel en het Liebig-laboratorium, het beroemde Ju-52-vliegtuig, het eerste gemotoriseerde vliegtuig van de gebroeders Wright, de eerste Duitse onderzeeboot U1 en de eerste dieselmotor. Er zijn ongeveer 50 vakgebieden, variërend van landbouw- en levensmiddelentechnologie tot astronomie, chemie, fotografie & film, lucht- en ruimtevaart, oceanografie en natuurkunde tot scheepvaart, telecommunicatie en tijdwaarneming. Daarnaast is er nog de dependance van verkeer- en een vlieg museum beide op een andere locatie. Een zeer afwisselend museum dat ik boven verwachting heel leuk en interessant vond.
• Vijf continenten museum. Een museum waar verschillende landen uitgelicht worden. Met een replica van een huis en dorpsplein. Producten en gereedschappen., kleden en kleding. Een afwisselend aanbod. Ik houd van reizen en andere culturen dus echt een museum voor mij.

BMW mag natuurlijk niet ontbreken in München

• BMW Welt en BMW Museum. Een must voor autoliefhebbers. Het hoofdkwartier van de Beierse autofabrikant. Het museum van BMW is niet alleen interessant van de binnenkant, maar ook de buitenkant is een bijzonder geval. Dit unieke moderne ontwerp wordt in de volksmond ook wel de ‘saladebowl’ genoemd. In dit museum leer je alles over de geschiedenis van de BMW, kun je unieke modellen bezichtigen en kun je zelfs een kijkje nemen in de toekomst van BMW. Naast het museum is de BMW-wereld. Deze is gratis toegankelijk. Hier kun je de nieuwste BMW-modellen bekijken en kan je zelfs een nieuwe BMW worden gekocht. Het is een echte BMW-dealer van de meeste exclusieve modellen.

Nymphenburg schloss

Het paleis werd in 1664 gebouwd door de Wittelsbach vorst Ferdinand Maria van Beieren. Het was een geschenk aan zijn vrouw na de geboorte van hun zoon en erfgenaam van de troon Maximilian II Emanuel. Het kasteel werd gebouwd als een zomerpaleis buiten de stad. Tegenwoordig is ingelijfd door de stad. Tot 1800 werd het kleine kasteel rijkelijk uitgebreid met meerdere vleugels en bijgebouwen. Evenals de grote tuin met bijgebouwen, vijvers en een prachtige botanische tuin. In 1918 kwam het kasteel in handen van de kroongebieden en werd het uiteindelijk staatseigendom.

De Wittelsbachers behielden het recht om in de drie centrale gebouwen te blijven wonen. Zelfs nu nog leeft het huidige hoofd van het gezin in een bijgebouw van het kasteel. Hoogtepunten zijn de slaapkamer van Ludwig II en de verzameling vrouwenportretten van Ludwig I. Er is een grote vijver en kanaal voor het kasteel. Vol met watervogels maar vooral zwanen. Ik houd van zulke paleizen met nog veel oude elementen.

Parken en pleinen

• Theresienwiese of Theresienhöhe. De plaats van het Oktoberfest. Het beroemde bierfeest. De oorsprong van het feest was van het huwelijk van Lodewijk van Beieren met Theresia van Saksen-Hildburghausen in 1810. Het is uitgegroeid tot het grootste volksfeest in Europa. Zonder het feest is het een groot kaal plein waar mensen sporten en wandelen, kinderen leren fietsen. Op het terrein is een groot beeld van Bavaria. De beschermheilige van Beieren. De verpersoonlijking van de regio Beieren. Achter het beeld is een eregalerij met beelden, ooit gemaakt als eerbetoon voor Koning Ludwig 1 van Beieren. De beelden zijn van mensen die belangrijk waren voor de regio Beieren. Minder groot en zeker net zo leuk is het Frühlingsfest, Voorjaarsfeest. Veelal rond april/mei. Het begin van het voorjaar wordt er dan uitbundig gevierd.
• Olympia Park. De plek voor sport en recreatie. Aangelegd voor de Olympische spelen in 1972. De heuvels in het park zijn niet natuurlijk maar gemaakt op bergen puin van de Tweede wereldoorlog. Tegenwoordig zijn er vaak muziekvoorstellingen, festivals, evenementen en musicalshows. Er is een ook ijsstadion voor ijshockey. Voetbalfans gaan naar de Allianz Arena, de thuisbasis van Bayern München. Opvallend is de 290 meter hoge Olympiatoren. Met een lift kan je naar boven. Echt een groot park met een vijver, veel wandel- en fietspaden. In het park is ook een vijver. Ze verhuren er waterfietsen. Of bezoek Sea Life het grootste aquarium van de stad met verschillende waterdieren en planten. Van een haai tot een schildpad.
• München is ook buiten de Englische garten om ook een groene stad. Op een paar minuten lopen is er altijd wel een park in de buurt. Bijzonder is dat sommige oude kerkhoven nu opengesteld zijn als park. Nord Friedhof in Schwabing, is daar een goed voorbeeld van. Een mooi onderhouden kerkhof met oude graven. Prachtige grafstenen en beelden. Mensen wandelen er. Kinderen spelen er. Echt een bijzonder park.

Bierhal en biergarten

Als je in München bent, moet je minstens een keer een biergarten bezoeken voor een koud biertje. Schuif gezellig aan bij mensen aan een van de lange tafels. Je wordt hier heel erg snel vrienden. Bij zelfservice ben je verplicht om het bier te kopen en mag jij je meegebrachte eten opeten aan de tafel. Zit je aan een tafel met bediening dan bestel je het bier en eten bij de kelner.

Het oudste bierhuis is de stad Hofbräuhaus am Platzl. Gebouwd in Neorenaissance stijl. Binnen speelt vaak een traditionele band. De bediening is traditioneel gekleed. Op de menukaart staan uiteraard de traditionele gerechten van een prima kwaliteit. In de binnentuin is een grote “biergarten”. Schuif aan een lange tafel en proost.

München heeft 6 grote biermerken. Augustiner. Hacker-Pschort, Hofbräuhaus, Löwenbrau, Paulaner en Spaten-Franziskaner. Ieder met hun eigen restaurants, bierhallen en biergartens. Naast de 6 grote merken zijn er nog vele kleine biermerken.

Zwemmen en het stadstrand

München heeft meerdere zwembaden. Elke wijk heeft zijn eigen zwembad. Veelal is er ook een sauna gedeelte. Het oudste en mooiste zwembad en sauna is Müllersches Volksbad. Het is volledig gebouwd in een Art Nouveau stijl en prachtige decoratie. In de winter is eens per maand de sauna een zaterdagnacht open. Reserveren vooraf is noodzakelijk.

Bezoek het stadsstrand bij de Reichenbackbrücke aan de Isar. Bij de brug is een kiosk (Fraunhoferstraße 46) waar je snacks en drinken kan kopen. Loop de brug over. Aan de andere kant van de oever, aan de rechterkant, is het stadsstrand van München. Locals en vooral studenten genieten hier aan de oever van de Isar. Is het druk? Iets achter het stadstrand is nog een park.

Met de tram München ontdekken fijn ook met slecht weer

Is wandelen niet jouw ding koop dan een dagkaart voor het openbaar vervoer. Tram nummer 19 brengt je langs en/of dichtbij veel highlights. Met de dagkaart, die je wel moet afstempelen als je aan de eerste rit begint, kan je 24 uur onbeperkt in- en uitstappen.

München heeft ook Munich Card. Deze pas geeft je gratis toegang of hoge kortingen op veel attracties. https://www.mvv-muenchen.de/en/tickets-and-fares/tickets-daytickets/muenchen-card/index.html

Winkelen in München

• Theatinerstrasse. Dit is de duurste winkelstraat van München.
• Residenzstrasse en Maximilianstrasse hebben ook veel luxe winkels en met veel dure auto’s.
• Neuhauserstrasse gaat over in de Kaufingerstrasse. Deze straten gaan van Stachus tot Marienplatz. Onderin bij Stachus zijn ook nog winkels.
• Goede warenhuizen zijn: Oberpollinger, Ludwig Beck  en voor mannen Hirmer.
• Vers producten koop je het beste op Viktulienmarkt.

Dagtochten vanuit München bereikbaar met het openbaar vervoer:

Daarnaast is de stad omringd door prachtige natuur, kastelen, bergen en meren. Sommigen goed bereikbaar met het openbaar vervoer.

• Starnberger See. Een prachtig meer omringd door bergen. Heel idyllisch. De boottocht over het meer is zeer fraai. In het dorp Possenhofen, aan het meer, heeft Sissi haar jeugdjaren gewoond. Het huis staat er nog steeds maar tegenwoordig is het privébezit. Je mag wel in de tuin wandelen.
• Ammersee. Een meer omringd door heuvels. Je kan verschillende soorten bootjes huren om op het meer te varen. Op veel plekken zijn hotels en restaurants. Kom er voor een paar uur, een dag, of zelfs voor het weekend of een vakantie.
• Schloss Neuschwanstein. Ongetwijfeld heb je al eens een foto van dit prachtige kasteel gezien. Disney gebruikte dit kasteel als inspiratie voor het Assepoester kasteel. Koning Ludwig II van Beieren liet dit kasteel bouwen op een de punt van een rotsberg. Zijn bijnaam was de sprookjeskoning, Ga met de trein naar Füssen. Vanaf het station gaat er een bus richting het kasteel. Vanaf de parkeerplaats neem je een paardenkoets de heuvel op of wandel de pittige heuvel op.
• Kasteel Hoheschwangau. Koning Maximilian van Beieren (de vader van Ludwig II) ontdekte op 18-jarige leeftijd de ruïne van een oude burcht. Samen met een architect herbouwde hij de burcht met de Romantische periode als inspiratie. Voor de koning was het vooral zijn jachtkasteel.
• Ook fijn maar met openbaar vervoer iets lastiger te bereiken: Therme Erding. Een groot zwembad en saunacomplex. Zij beroepen zich erop de grootse Therme ter wereld te zijn. Er is hotel om je ervaring helemaal compleet te maken.

Dachau

Roemruchte verleden van Beieren. Het eerste kamp van de nazi in de tweede wereldoorlog. In en rond München zijn veel plekken die gelinkt zijn aan de Nazi. Een concentratiekamp bezoeken is zeer intens en heftig. Het kamp is niet meer geheel origineel. Toch is de omvang nog gelijk. Je krijgt door beeldmateriaal en reconstructies van ruimtes een beeld van hoe het is geweest. Overlevenden van dit kamp stonden erop dat kamp Dachau een museum werd. Zodat mensen zien wat mensen elkaar kunnen aandoen. Zodat de geschiedenis zich nooit meer zal herhalen. In Dachau rijden vanaf het station bussen naar de ingang van het kamp. Er zijn georganiseerde tours te boeken vanuit München. Of je huurt een gids ter plekke. Er zijn veel informatieborden die een goede uitleg geven.

Typisch Beiers eten in München dan bestel je dit:

• Weiss wurst met zoete mosterd. De bekendste, vooral in en rond München maar er zijn meer worsten.
• Bosna is een gekruide worst in een broodje. Origineel eet je die met rode uien en augurk.
• Schnitzels vaak groter dan je bord. Er zijn de varianten boeren- zigeuner- Beierse of jager schnitzels.
• Schweine Haxe. Zwijnenpoot. Groot. Als dan ben ik eerder voor de knapperige versie dan van in een saus.
• Forel met gekookte aardappelen
• Leberkäse. Erg fijngehakt gemengd vlees van rund– en varkensvlees. Het wordt zowel warm als koud gegeten. Op brood, met een gebakken ei, met aardappelsalade (Kartoffelsalad). Verrassend genoeg zit er geen lever in de worst. Leber is een verbastering van een oud Duits woord dat ovaal betekend.
• Kaiserschmarm. Gekarameliseerde pannenkoek. Superlekker met appelmoes. En machtig. Een portie is vaak goed te delen met twee mensen.
• Qua bier drinken veel local Weissbier. Heerlijk.

Er zijn uiteraard heel veel restaurants met verschillende prijzen en kwaliteit München

• Verrassend is dat de prijs-kwaliteit van het eten in de restaurants/bierhallen/biergartens van de brouwerijen goed zijn. De meesten hebben de soort gelijke menukaart met de traditionele gerechten. https://www.hofbraeu-muenchen.de/
• Op een binnenhofje dichtbij de Alter Peter is restaurant Opatija. Een Balkan restaurant met een zeer uitgebreide en gevarieerde menukaart. De prijs en kwaliteit en porties zijn zeer goed. Vooral de verschillende dagmenu’s zijn zeer goedkoop. https://www.opatija-restaurant.com/
• De kleine zaakjes en restaurants op en rond de Viktualienmarkt zijn erg gezellig en goed. Om de hoek is een klein Vietnamees restaurant. Tevens heb ik diverse Indiaanse restaurants geprobeerd en allen waren prima. https://stadt.muenchen.de/infos/viktualienmarkt